شیر توپی (بال ولو)
شیر توپی یا بال ولو چیست؟
شیر توپی از جمله رایج‌ترین انواع شیرآلات سردخانه و تأسیساتی است که برای کنترل جریان سیالات استفاده می‌شود. این شیر از یک قطعه کروی (توپی) تشکیل شده است که در وسط آن سوراخی وجود دارد. با چرخش 90 درجه این سوراخ جریان سیال باز و بسته خواهد شد.
توپی داخل شیر در حالت باز در راستای لوله قرار می‌گیرد تا جریان بدون مانع عبور نماید. در حالت بسته توپ می‌چرخد و جریان راه سیال کاملا مسدود می‌شود. طراحی ساده اجزای بال ولو، عملکرد سریع و قابلیت آب‌بندی بالا سبب شده بتوان از این قطعه در صنایع مختلف همچون نفت، گاز، پتروشیمی و ... بهره برد.
بال ولو در سیستم‌های برودتی
در سیستم‌های برودتی مانند چیلرها، سردخانه‌ها و خطوط انتقال مبرد، استفاده از بال ولو بسیار رایج است. این شیرها به دلیل عملکرد سریع و قابلیت آب‌بندی بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای کنترل جریان مبرد در فشارها و دماهای مختلف به شمار می‌آیند. در بسیاری از این سیستم‌ها از شیرهای توپی با جنس برنج یا استیل ضدزنگ استفاده می‌شود تا مقاومت در برابر خوردگی و نشتی تضمین شود. همچنین طراحی ساده این شیرها، تعمیر و نگهداری آن‌ها را آسان کرده است. در خطوط مایع، گاز و حتی روغن در سیکل برودتی، بال ولوها نقش مهمی در کنترل دقیق و ایمن جریان ایفا می‌کنند.
کاربرد شیر توپی
شیرهای توپی به دلیل طراحی ساده، قطع و وصل سریع و دوام بالا، در صنایع مختلفی کاربرد دارند. از جمله مهم‌ترین این صنایع می‌توان به نفت، گاز، پتروشیمی، تأسیسات ساختمانی، صنایع غذایی و دارویی اشاره کرد. همچنین این شیرها در سیستم‌های تصفیه آب، آبیاری، تهویه، گرمایشی و خطوط انتقال گاز برای کنترل یا قطع جریان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
محل نصب بال ولو
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، شیرهای توپی به‌دلیل عملکرد سریع و مطمئن در قطع و وصل جریان، یکی از انتخاب‌های مناسب در سیستم‌های برودتی هستند. بسته به نوع طراحی، این شیرها در بخش‌های مختلف سیستم، نصب می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین محل‌های نصب بال ولو در سیستم‌های سرمایشی و تهویه بررسی می‌شود:
- ورودی و خروجی تجهیزات سرمایشی
در سیستم‌هایی مانند چیلر، کندانسور، اواپراتور و فن‌کویل، از بال ولو در مسیر ورود و خروج مبرد یا آب استفاده می‌شود تا کنترل جریان به‌سادگی و سرعت انجام شود. - در نقاط جداکننده برای تعمیر و نگهداری
برای انجام تعمیرات دوره‌ای یا تعویض قطعات، بال ولو در مسیرهایی نصب می‌شود که امکان قطع کامل جریان وجود داشته باشد؛ مثلاً در ابتدای ورودی به بویلر یا خروجی پمپ. - در انشعابات فرعی سیستم تهویه
در مسیرهایی که چند دستگاه از یک لوله اصلی تغذیه می‌شوند، شیر توپی به‌عنوان ابزار انشعاب‌گیری نصب می‌شود تا امکان کنترل مستقل هر شاخه فراهم گردد. - ورودی سیستم پرکن یا تخلیه
در زمان راه‌اندازی، شست‌وشو یا تخلیه سیستم‌های برودتی، از بال ولو برای باز و بسته‌کردن سریع جریان استفاده می‌شود.
اگرچه شیر توپی در صنایع دیگر مانند خطوط انتقال گاز یا آبیاری هم استفاده می‌شود، در سیستم‌های برودتی، دقت و سرعت در کنترل جریان سیال، دلیل اصلی انتخاب این نوع شیر است.
انواع بال ولو
شیرهای توپی با توجه به طراحی داخلی و کاربردشان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این بخش، مهم‌ترین مدل‌های بال ولو را معرفی می‌کنیم که در تأسیسات برودتی و سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند:
شیر توپی تمام گذر (Full Bore Ball Valve)
در این مدل، قطر سوراخ توپی برابر با قطر داخلی لوله است. به همین دلیل، جریان سیال بدون افت فشار و با حداقل مقاومت عبور می‌کند. این نوع شیر بیشتر در انتقال سیالات حساس مانند گاز، نفت یا مبردهای خاص استفاده می‌شود؛ اما در سیستم‌های برودتی، به دلیل اندازه بزرگ و قیمت بالا، کمتر رایج است.
شیر توپی کاهش گذر (Reduced Bore Ball Valve)
در این نوع، اندازه سوراخ توپی کوچک‌تر از قطر لوله است. در نتیجه، مقداری افت فشار ایجاد می‌شود، اما این افت معمولاً در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی مشکلی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل، شیر کاهش گذر یکی از متداول‌ترین گزینه‌ها در تأسیسات برودتی است.
شیر توپی سه‌راهه (Three-Way Ball Valve)
این شیر دارای سه دهانه است و معمولاً برای تقسیم جریان یا تغییر مسیر آن استفاده می‌شود. پیکربندی این مدل می‌تواند به شکل T یا L باشد. در سیستم‌های سرمایشی، از این نوع شیر برای هدایت آب سرد یا مبرد به مسیرهای مختلف، مانند دو اواپراتور یا مسیر برگشت متفاوت، استفاده می‌شود.
شیر توپی چندراهه (Multi-Way Ball Valve)
این شیرها دارای چهار یا تعداد بیشتری دهانه هستند و برای کنترل جریان در چند مسیر طراحی شده‌اند. در سیستم‌های برودتی پیچیده یا با توزیع گسترده، ممکن است در بخش‌های خاصی به‌کار روند، هرچند استفاده از آن‌ها نسبت به مدل‌های دیگر محدودتر است.
شیر توپی فلوتینگ (Floating Ball Valve)
در این طراحی، توپی به صورت معلق بین دو آب‌بند قرار می‌گیرد و با فشار سیال به سمت نشیمن‌گاه حرکت می‌کند. این نوع شیر برای فشارهای پایین تا متوسط مناسب بوده و به دلیل ساختار ساده و قیمت اقتصادی، در بسیاری از سیستم‌های برودتی مانند چیلر، بویلر و فن‌کویل استفاده می‌شود.
شیر توپی ترانیون‌دار (Trunnion Mounted Ball Valve)
در این مدل، توپی توسط محورهایی در بالا و پایین ثابت شده است. این طراحی برای فشارهای بالا مناسب است و مانع از آسیب دیدن آب‌بند می‌شود. در تأسیسات برودتی معمولی به‌ندرت استفاده می‌شود، اما در صنایع بزرگ مانند سردخانه‌ها یا کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی ممکن است کاربرد داشته باشد.
برندهای معتبر شیر توپی
Danfoss (دانفوس): برند دانمارکی بسیار شناخته‌شده در زمینه تجهیزات برودتی. بال ولوهای دانفوس مخصوص مبردها طراحی شده‌اند و در چیلرها و سیستم‌های تهویه مطبوع حرفه‌ای کاربرد دارند.
Castel (کستل): برند ایتالیایی تخصصی در تولید شیرآلات و تجهیزات تبرید. شیرهای توپی این شرکت به‌طور خاص برای مبردها طراحی شده و در خطوط فشار پایین و بالا قابل استفاده‌اند؛ پس بال ولو کستل هم می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌ها باشد.
Alco (الکو): برندی دیگر از مجموعه Emerson که محصولات آن در سیستم‌های تبرید و HVAC کاملاً جا افتاده‌اند. شیرهای Alco دقت بالایی در آب‌بندی دارند و برای سیستم‌های پرظرفیت مناسب‌اند.
مزایای خرید از ما
با خرید بال ولو از فروشگاه کالا سرد آسیا از مزایای زیادی بهره‌مند خواهید شد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- دریافت ضمانت اصالت کالا که سبب می‌شود با اطمینان، بال ولو صنعتی مورد نظر خود را از برندهای معتبر و باکیفیت جهانی خریداری نمایید.
- استفاده از قیمت‌های رقابتی و مقرون به‌صرفه بازار که سبب می‌شود بهترین کیفیت را با نازل‌ترین قیمت داشته باشید. ما در کالاسرد معتقدیم بهترین قیمت شیر بال ولو را همراه با تخفیف‌های ویژه خرید عمده ارائه می‌دهیم.
- هنگام خرید بال ولو می‌توانید از مشاوره تخصصی فنی ما بهره ببرید. تیم فنی ما به شما کمک می‌کنند تا با یک انتخاب دقیق و مناسب شیرآلات مد نظر خود را خریداری نمایید.
- سفارشات شما در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به دستتان می‌رسد تا بتوانید از هر کجای ایران که هستید تجربه یک خرید لذتبخش را بچشید.
- در کالا سرد ما انواع شیرآلات توپی را در سایزها و مدل‌های مختلف ارائه می‌دهیم که با نیازهای خانگی و صنعتی مطابق خواهند بود.